Mural przy ul. Kościuszki
Mural przy ul. Kościuszki
Historia polskich murali, czyli wielkoformatowych grafik tworzonych na ścianach budynków, sięga czasów PRLu, kiedy stanowiły one głównie nośnik reklamy wizualnej. Stosunkowo niedawno murale zaczęły funkcjonować w przestrzeni miejskiej jako street art., czyli sztuka uliczna. Dziś posiadają nie tylko wartość kulturową i informacyjną, ale stanowią również istotny element promocji miast.
Zalewamy Serock muralami
Kiedy w 2008 roku twórcy alternatywnej sztuki z Grupy Twożywo, znani choćby z warszawskich „wlepek” (przyklejanych jakby „przypadkowo” w pojazdach komunikacji miejskiej, czy w budynkach publicznych) przyjęli zaproszenie do Serocka, poczuliśmy się wyróżnieni. Był to bowiem czas, kiedy murale zaczęły dopiero powstawać na zlecenie samorządów, a ich autorzy obawiali się zbyt zachowawczej ingerencji w innowacyjne, odważne, często kontrowersyjne projekty, którymi chcieli zwracać uwagę na trapiące współczesne społeczeństwo problemy. Z Grupą Twożywo szybko jednak znaleźliśmy wspólny kierunek, i tak przy ul. Pułtuskiej powstał mural pod hasłem „Zalew informacji”, nawiązującym do popularnej nazwy serockiego zbiornika wodnego, a jednocześnie symbolizującym powszechny w dzisiejszej rzeczywistości natłok informacji, bez którego trudno byłoby funkcjonować. Kolejnym krokiem w naszej współpracy z Twożywem było zaprojektowanie logotypu Miasta i Gminy Serock oraz stworzenie identyfikacji wizualnej miasta.
W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie promocję Miasta i Gminy Serock bez używania logotypu. Projekt szybko przypadł mieszkańcom do gustu i dziś bez problemu kojarzą serockie działania promocyjne opatrzone niebiesko–czerwonym znakiem przyjaźnie puszczającym do nas oczko znad Jeziora Zegrzyńskiego, nad którym położony jest Serock.
Sztuka, która nas identyfikuje
Po ośmiu latach powróciliśmy do tematu murali. Koncepcja zagospodarowania terenu wokół Izby Pamięci i Tradycji Rybackich niemal „krzyczała”, aby wzbogacić ją o mural utworzony na sąsiadującym z Izbą budynku. Nie tylko dlatego, że wielka powierzchnia ściany była idealnym miejscem na mural, ale także dlatego, że warto było z muralu uczynić dodatkowy element przekazujący informację o rodowodzie miasta.
Grupa Twożywo przestała istnieć w 2011 roku, ale okazało się, że jego członkowie działają nadal - w pojedynkę. Mariusz Libel rozpoczął realizację projektu muralu zapoznając się z historią Serocka, a potem przelał swą artystyczną wizję na „papier”. W malowaniu (obu murali) pomagała mu artystka Urszula Pieregończuk.
Mural przy ulicy Kościuszki nawiązuje stricte do serockiego jubileuszu 600-lecia nadania praw miejskich. Miejsce, które wybraliśmy na mural nie jest „łatwe” dla odbiorcy - ściana budynku sąsiaduje z zamkniętą posesją prywatną i widoczna jest tylko z chodnika i jednokierunkowej ulicy - stąd projekt musiał być tak skonstruowany, żeby stanowił silny przekaz, ale jednocześnie nie rozpraszał patrzących na niego kierowców.
Wszystko płynie…
Mural przedstawia flisaka na tratwie płynącej po rzece – w domyśle rzece Narew. To impresja na temat historii miasta i jego mieszkańców. Postać flisaka jest tu najważniejsza. To symbol mieszkańca Serocka – tego dawnego, którego życie codzienne i działalność koncentrowały się wokół Narwi, trudniącego się flisactwem czy rybołówstwem, znajdującego pożywienie w rzece i spławiającego nią towary na sprzedaż. Ale można w nim odnaleźć również obecnego mieszkańca, zapatrzonego w symbole miasta powstałe dzięki działaniom jego przodków: grodzisko, kościół, ratusz. To właśnie te znaki tworzą dziś markę Serocka – służą identyfikacji i promocji miasta na mapie Polski i Europy. I to na nich również oparty został projekt logotypu towarzyszącego jubileuszowi 600-lecia, który wykorzystany został w projekcie muralu.
Metaforyczna na muralu jest również rzeka – funkcjonująca nie tylko jako symbol upływającego czasu, ale również jako świadek zmian zachodzących w mieście na przestrzeni wieków.
Zachęcamy Państwa do obejrzenia muralu i szukania własnej interpretacji jego przekazu.
Serdecznie dziękujemy Państwu Burakowskim za udostępnienie terenu na prace związane z powstawaniem muralu.
O autorach:
Mariusz Libel (ur. 1978). Reprezentant urban artu. Współzałożyciel Twożywa (1998–2011) – grupy złożonej z chłopaków okrzykniętych „moralistami ery konsumpcji”, atakującej miejską przestrzeń wyrazistymi i rozpoznawalnymi komunikatami wizualnymi w formie wlepek, szablonów, billboardów, wielkopowierzchniowych murali oraz plakatów. Współpracowali z wydawnictwami przy projektach druków (m.in. „Krytyka Polityczna”), tworzyli ilustracje prasowe („Gazeta Wyborcza”) oraz projekty netartowe. Obecnie Libel działa w pojedynkę, tworząc projekty z pogranicza poezji konceptualnej, ilustracji, murali, plakatów i akcji społecznych, realizując takie prace jak Morowe Panny (2012, dla Muzeum Powstania Warszawskiego), Ziemial (2011). Współtwórca projektu czy.sciec.pl, w którym funkcjonuje pod pseudonimem surdabs. (http://bunkier.art.pl/)
Urszula Pieregończuk - Artystka urodzona w 1984 r. Absolwentka Wydziału Artystycznego UMCS w Lublinie. Dyplom uzyskała w roku 2011 w pracowni multimediów. Od roku 2009 realizuje filmy krótkometrażowe, które istnieją na pograniczu teatru i kinematografii. Ponadto zajmuje się malarstwem, rzeźbą oraz instalacją. Jej prace były prezentowane podczas wystawy indywidualnej „Parabellum Luger” w Galerii Bałtyckiej (Ustka, 2014) oraz w ramach wystaw zbiorowych, m.in. „Wojna i Pokój” Galeria Labirynt w Lublinie; „Przejście graniczne” Galeria 13 Muz w Szczecinie (2015); „Diabły”, Galeria Biała w Lublinie; „Granice globalizacji”, Mediations Biennale, Poznań; „Triennale Młodych”, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (2014). Artystka brała też udział w festiwalach filmowych w Polsce i za granicą, m.in. w 6 Cairo Video Festival, czy IN OUT “Biografie” w CSW Łaźnia w Gdańsku. Jest też laureatką nagrody na festiwalu Biennale Cinewomen (Włochy, 2016) oraz II nagrody festiwalu „IN OUT” w CSW Łaźnia w Gdańsku (za film „Robert, May, Rebeka”). (http://opencity.pl)
