80. rocznica Zbrodni Katyńskiej
[Polskich jeńców] rozpatrzyć w trybie specjalnym (…) bez wzywania aresztowanych i bez przedstawiania zarzutów, decyzji o zakończeniu śledztwa i aktu oskarżenia (…) z zastosowaniem wobec nich najwyższego wymiaru kary – rozstrzelanie – to fragment notatki Berii z 2 marca 1940 r. zaakceptowanej przez Stalina, Woroszyłowa, Mołotowa, Mikojana, Kalinina i Kaganowicza. Wydano wyrok śmierci. Miesiąc później zamordowano ponad 20 tysięcy polskich obywateli. W tym roku mija 80. rocznica Zbrodni Katyńskiej.
Pierwszym aktem tej przerażającej historii były zapisy w tajnym protokole dołączonym do paktu Ribentropp-Mołotow podpisanego w Moskwie 23 sierpnia 1939 r. Uzgodniono tam IV rozbiór Polski. Ustalono podział jej obszaru między Niemcy i ZSRR: Na wypadek terytorialno-politycznego przekształcenia terytoriów należących do państwa polskiego, sfery interesów Niemiec i ZSRR będą rozgraniczone w przybliżeniu przez linię Narew-Wisła-San (…)
Drugi akt dramatu nastąpił 17 września 1939 r., gdy Wojsko Polskie zmagało się z Wermachtem, od wschodu na ziemie polskie wkroczyła Armia Czerwona. Na obszarze zajętym przez Rosjan znalazło się wielu obywateli polskich, w tym żołnierze, policjanci i urzędnicy. Tych, jako najbardziej niebezpiecznych, w pierwszej kolejności uwięziono. Trafili głównie do obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku.
Trzecim aktem była decyzja członków Politbiura WKP(b) z marca 1940 r. oraz jej wykonanie. Siedmiu ludzi z Kremla zdecydowało o wymordowaniu uwięzionych Polaków. Między 4 kwietnia a 16 maja w Katyniu, Charkowie, Twerze, Kijowie i Mińsku zabito co najmniej 21768 obywateli polskich (w tym ponad 10 tys. oficerów Wojska Polskiego i Policji Państwowej).
Ostatnim aktem dramatu było kłamstwo katyńskie. Już w lutym 1943 r. Niemcy odnaleźli masowe groby i 13 kwietnia upublicznili przez Radio Berlin tę informację. Spotkało się to z odpowiedzią strony radzieckiej, która obarczyła winą za mord Niemców. Przez kilkadziesiąt lat Rosjanie kłamali i dopiero w 1990 r. oficjalnie przyznali, że zbrodni dokonało ich NKWD. W latach 1991-2011 prowadzono prace ekshumacyjne i szczątki zamordowanych godnie pochowano.
Wśród ofiar Zbrodni Katyńskiej znalazły się osoby urodzone, pracujące, służące lub w inny sposób związane z naszą ziemią:
1. Kazimierz Andrzejczak – posterunkowy PP, urodzony w Serocku, zamordowany w Twerze,
2. Ryszard Bock - porucznik rezerwy WP, syn serockiego lekarza Konrada Bocka, zamordowany w Charkowie,
3. Mieczysław Głowacki - podporucznik rezerwy WP, serocki weterynarz, zamordowany w Charkowie,
4. Chaim Inwentarz - podporucznik rezerwy WP, lekarz urodzony w Serocku, zamordowany w Katyniu,
5. Marian Janicki - porucznik rezerwy WP, mierniczy, urodzony w Wierzbicy, zamordowany w Katyniu,
6. Ryszard Michalski – kapitan WP, oficer służby stałej, służył w Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu, zamordowany w Charkowie,
7. Witold Piasecki – kapitan WP, oficer służby stałej, urodzony w Serocku, zamordowany w Charkowie,
8. Tadeusz Pierczyński - podporucznik WP, oficer służby stałej, służył w garnizonie w Zegrzu, zamordowany w Charkowie,
9. Kazimierz Pilch - major WP, oficer służby stałej, lekarz Garnizonu Zegrze do 1939 r., zamordowany w Katyniu,
10. Bronisław Rybiński - kapitan WP, oficer służby stałej, służył w garnizonie w Zegrzu, zamordowany w Charkowie,
11. Stanisław Szpot – porucznik WP, oficer służby stałej, służył w garnizonie w Zegrzu, zamordowany w Charkowie,
12. Jan Uniewicz – przodownik PP, urodził się w Serocku, zamordowany w Twerze,
13. Ryszard Urbański - porucznik rezerwy WP, nauczyciel, urodzony w Jadwisinie, zamordowany w Katyniu,
14. Czesław Wardziński – major WP, oficer służby stałej, wykładowca w Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu, zamordowany w Charkowie.
