Główna treść strony 2021

160. rocznica urodzin Apoloniusza Kędzierskiego

Apoloniusz Kędzierski urodził się 1 lipca 1861 r. w Suchedniowie. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia malarskie u Józefa Brandta, potem uczył się u Wojciecha Gersona i Antoniego Kamińskiego. W latach 1885–1888 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium u Nikolausa Gysisa. Debiutował w 1882 r. wystawiając swoje prace w warszawskiej Zachęcie. W 1891 r. rozpoczęła się jego wielka, obsypana nagrodami, kariera artystyczna. Przez kolejne dziesięciolecia ugruntował swoją pozycję, zyskał sławę i wielką popularność. Aktywnie działał w organizacjach zrzeszających artystów.
Przez większość życia był związany z Warszawą. Jego pracowania mieściła się przy ulicy Senatorskiej 36. W 1902 r. w kościele Jezuitów przy ulicy Świętojańskiej wziął ślub z malarką Stanisławą Fijałkowską, z którą miał później córkę Hannę, która została artystką plastyczką.
Silny związek łączył go z bratem Antonim, serockim lekarzem i społecznikiem, założycielem szkoły koszykarstwa. W szkole tej Apoloniusz uczył projektowania mebli oraz barwienia wikliny. Z tej przyczyny często przebywał w Serocku. Nadnarwiańskie i nadbużańskie tereny stały się jego plenerami malarskimi. Zaprzyjaźnił się z Zygmuntem Szaniawskim z Zegrzynka i Karolem Dłużewskim z Pobyłkowa.
Zmarł w czasie oblężenia Warszawy 21 września 1939 r. Jego pracownia i mieszkanie spłonęły na początku Powstania Warszawskiego, wraz z nimi wiele jego prac. Ocalałe obrazy rozproszyły się po Polsce i świecie. Po zakończeniu wojny twórczość uznanego i utalentowanego malarza popadła w zapomnienie.

  • Apoloniusz Kędzierski fotografia portretowa
    Apoloniusz Kędzierski, 1938 r., źródło: NAC
  • Apoloniusz Kędzierski fotografia portretowa
    Apoloniusz Kędzierski, 1938 r., źródło: NAC
  • Mężczyźni - zdjęcie grupowe
    Zjazd plastyków z okazji 25 rocznicy śmierci Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, 1932 r. Źródło: NAC. Przemawia minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Janusz Jędrzejewicz. Siedzą artyści malarze: Józef Mehoffer (2. z prawej) i Apoloniusz Kędzierski (1. z prawej)
  • Mężczyźni - zdjęcie grupowe
    Uroczystość wręczenia nagród artystycznych miasta stołecznego Warszawy, 1927 r. Źródło: NAC. Na fotografii widoczni m.in.: prezydent Warszawy Władysław Jabłoński (5. z lewej), wiceprezydenci Warszawy Konrad Ilski (7. z prawej) i Mieczysław Jankowski (1. z lewej) oraz laureaci: malarz Apoloniusz Kędzierski (8. z lewej) i pisarz Wacław Sieroszewski (3. z lewej).
  • Mężczyźni - zdjęcie grupowe
    Wielki Szkolny Konkurs Malarski Wojciecha Kossaka w Warszawie zorganizowany przez wydawnictwo Głos Przemysłowo Handlowy, 1934 r. Źródło: NAC. Siedzą od lewej: artysta malarz Apoloniusz Kędzierski, publicysta Marian Dienstl-Dąbrowa, Bolesław Bartkiewicz, artysta malarz Kazimierz Lasocki, dziennikarz Michał Weinzieher, dziennikarz M. Klasa. Stoją: architekt Teodor Pułaski, artysta malarz Tadeusz Cieślewski (2. z lewej), inż. T. Sawicki, artysta malarz Wojciech Kossak (2. z prawej), organizator konkursu Antoni Żmigrodzki (z prawej).
  • Mężczyźni - zdjęcie grupowe
    Wystawa "Ziemia pomorska i morze w sztuce" w Klubie Urzędników Państwowych w Warszawie, 1933 r. Źródło: NAC. Widoczni m.in. prezes Zarządu Głównego Ligi Morskiej i Kolonialnej generał Gustaw Orlicz-Dreszer (w środku), sekretarz Rady Organizacji Polaków z Zagranicy Bohdan Lepecki (z lewej), artysta malarz Apoloniusz Kędzierski (5. z lewej), organizator wystawy H. Zwierowicz (3. z lewej), wiceprezes Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych Adam Grabowski (6. z lewej), dyrektor Ligi Morskiej i Kolonialnej Wiesław Czermiński (z prawej trzyma kartkę).

Twórczość artystyczna

U początków swojej drogi artystycznej Kędzierski wybrał malarstwo rodzajowe oraz pejzażowe i pozostał mu wierny przez całe życie. Inspiracji szukał w naturze. Plenery malarskie znajdował na Mazowszu, Polesiu, Kurpiowszczyźnie i w Opoczyńskiem. Jego ważniejsze dzieła to: Podsiewanie (1915), Rybacy (1895), Zwijanie partu (1915), Zwózka drzewa (data powstania nieznana) i Antek astronom (1891).
Kędzierski z upodobaniem zajmował się ilustratorstwem, wykonując m.in. ilustracje do Chłopów Władysława Reymonta (1928). Współpracował także z wieloma czasopismami warszawskimi, między innymi z Tygodnikiem Ilustrowanym,  Tygodnikiem Powszechnym i Kłosami. Projektował też meble i ceramikę, wykonywał polichromie kościelne.

Często inspirował się przyrodą oraz ludnością Serocka i okolic. Należy przypuszczać, że namalował tam obrazy: Rybacy (1895) Wędkarze (1900), Dworek w Serocku [Zegrzynku] (1903), Antosia (1907), Narew (1909) i zapewne wiele innych.

Prace Kędzierskiego był wielokrotnie wyróżniane w kraju i za granicą. Największe osiągnięcia artysty to wyróżnienie na wystawie w Chicago (1893), srebrny medal na Wystawie Krajowej we Lwowie (1894) oraz brązowy medal na Wystawie Światowej w Paryżu (1900). Za swoją działalność artystyczną Kędzierski był też wyróżniany licznymi nagrodami Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i Polskiej Akademii Umiejętności oraz nagrodami państwowymi.

 

  • Obraz - Dziewczyna z dzbanem
    Dziewczyna z dzbanem, olej na płótnie, około 1900 r., ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie
  • Obraz Głowa młodej łowiczanki
    Głowa młodej łowiczanki, około 1910 r., ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie
  • Dworek w Serocku, akwarela na papierze, 1
    Dworek w Serocku, akwarela na papierze, 1903 r., ze zbiorów Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu
  • Obraz na błotnistej drodze
    Na błotnistej drodze, olej na płótnie dublowanym, 1890 r., ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie
  • Ilustracja - Chłopi
    Ilustracja z książki Władysława Reymonta Chłopi, akwarela, 1928 r.
  • obraz wierzby nad rzeką
    Wierzby nad rzeką, pierwsza połowa XX wieku, ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie

wstecz