Główna treść strony 2023

Dzień Rybaka 29 czerwca

Międzynarodowy Dzień Rybaka obchodzony jest corocznie 29 czerwca, to dzień, w którym świętuje się ciężką pracę rybaków na całym świecie. Celem tych obchodów jest podnoszenie świadomości na temat znaczenia rybołówstwa i potrzeby ochrony zasobów wodnych. Połowy ryb od wieków stanowią ważną część historii ludzkości. Dziś jest to nadal jeden z najważniejszych sposobów zarabiania na życie. Na całym świecie rybołówstwo zatrudnia około pół miliona osób. W niektórych częściach świata jest to ważne źródło żywności i dochodów.

Podobnie jak zbieractwo i łowiectwo, rybołówstwo to jedna z najstarszych gałęzi pozyskiwania pożywienia przez człowieka. Najstarsze archeologiczne znaleziska, dzięki którym można potwierdzić tę wiedzę, pochodzą z epoki kamiennej, z okresu późnego paleolitu (10 tys. lat p.n.e.) Początkowo łowiono ryby przy użyciu harpunów, ości lub włóczni. Narzędzia te sprawdzały się jednak tylko w płytkich i przejrzystych wodach. Około 3500 r. p.n.e. Egipcjanie zaczęli udoskonalać połowu ryb, metody stosując sieci, liny czy wędki. Podobną popularnością rybołówstwo cieszyło się wśród Rzymian, którzy byli głównymi konsumentami i handlarzami ryb w Basenie Morza Śródziemnego. Przeprowadzali połowy za pomocą sieci i konserwowali te, które nie były natychmiast spożywane. We wczesnym średniowieczu ryby postrzegano jako towar ceniony na równi z miodem czy skórami. W tym okresie zaczęły następować zmiany dotyczące prawa własności i użytkowania wód. W czasie gdy władcy feudalni byli właścicielami rzek i jezior, połowy rzeczne były regulowane. Uprawnienia do połowu przekazywano kościołom, klasztorom lub osobom prywatny w ramach nadań i darowizn, wskutek czego popyt na ryby zwiększał się. W rezultacie w XIII wieku powstawały już wyspecjalizowane osady zawodowych rybaków.    

Rybactwo odegrało niebagatelną rolę również w naszym regionie. Zawodowe organizacje rybaków i flisaków powstawały w miastach nad Wisłą już w XIV/XV wieku. Zakłada się, że w Serocku cech rybaków i retmanów został założony pomiędzy XV a I połową XVI wieku. Cechy te zrzeszały największą liczbę osób zaraz po piwowarach. Szczegółowe informacje na temat funkcjonowania cechów znajdują się w statucie Władysława IV z 1633 r.  

Przygotowanie się od terminowania, które trwało 3 lata. Mistrz przyjmując ucznia, wpłacał do kasy 12 groszy. Po upływie terminu adept był przedstawiany zgromadzeniu cechowemu i przez kolejny trzyletni okres był czeladnikiem. Odejście od terminu takiego rzemieślnika było zagrożone grzywną. Ostatnim etapem w karierze była funkcja mistrza, ale przeszkodą w usamodzielnieniu mogła być bariera ekonomiczna uniemożliwiająca zdobycie własnej łodzi i narzędzi lub wniesienie opłat na rzecz cechu. Wszystkich członków cechu obowiązywały składki. Mistrzowie płacili po 2 grosze rocznie, a czeladnicy po pół grosza. 

  • 2
    Dokument króla Władysława IV z 1633 r. z potwierdzeniem Cechu Rybackiego w Serocku (ze zbiorów AGAD).
  • 24
    Łodzie rybackie na Narwi, lata 30. XX w. Pocztówka wydana przez serockiego fotografa Stanisława Kośmidra (ze zbiorów Sławomira Jakubczaka).

wstecz